Afgelopen jaren is een trend waar te nemen van de herwaardering van het verkeersgebied in Nederlandse steden. Autoluwe wijken zoals de Sluisbuurt in Amsterdam of de Merwedekanaalzone in Utrecht zijn in aanbouw terwijl de binnensteden van Groningen en Utrecht al voor een langere tijd autoluw waren. Ook in het buitenland wordt steeds meer geëxperimenteerd met de inrichting en het gebruik van het verkeersgebied. Zo heeft de Amerikaanse stad Oakland tijdens coronatijd in maar liefst 120 kilometer aan straat de toegang voor auto’s beperkt om ruimte te bieden voor bewoners, voetgangers en fietsers.
De tijdelijke herinrichting van straten biedt kansen om in het ontwikkelende stedelijke landschap nieuwe inzichten op te doen. De inzichten kunnen vervolgens gebruikt worden om bij definitieve herindelingen optimale leefbaarheid te waarborgen. De tijdelijkheid van de herinrichtingen kan inzicht geven in het gewenste gebruik van de ruimte, de veranderende verkeersstromen en de ontwikkelkansen van potentiële functies zoals horeca, markten en detailhandel.
Ook vanuit de wetenschap is voldoende belangstelling voor dergelijke projecten en via het Street Experiments Tool (SET)-platform worden handvatten geboden om tot een succesvol straatexperiment te komen. Het SET-platform is een samenwerking tussen de technische universiteit München, de Universiteit van Amsterdam en Ghent University en wordt mede gefinancierd door de Europese Unie. Het SET biedt een stappenplan om tot langdurige strategieën voor het verbeteren van verkeersgebieden te komen. Het stappenplan begint met een analyse van de huidige situatie op het gebied van milieu, mobiliteit, economie, gebruik en sociale functies waaruit een ontwerp en planning volgt. Hierna kan het ontwerp geïmplementeerd worden en is het van belang dat er geobserveerd wordt en de gemaakte keuzes geëvalueerd. Hieruit kan vervolgens een strategie voor de lange termijn volgen.
Het afsluiten van straten zorgt voor een andere beleving van de stad.
Tijdens mijn master economische geografie ben ik op studiereis geweest naar Stockholm om hier onderzoek te doen naar de gegentrificeerde wijk Södermalm. Wat mij direct opviel was aanwezigheid van dergelijke straatexperimenten. Verschillende straten in de wijk kennen een zomer- en een winterregime. In de zomermaanden worden de straten afgesloten voor verkeer om zo ruimte te bieden aan markten, uitbreidingen van terrassen en verblijfs- en ontmoetingsmogelijkheden. Het afsluiten van de straten voor verkeer zorgde voor een andere beleving van de stad waarbij andere functies centraal staan.
Zo werd een ontmoetingsfunctie toegevoegd door de aanleg van een tijdelijke jeu de boulesbaan en krijgen horeca-ondernemers de mogelijkheid om hun terrassen uit te breiden tot op het wegdek. Doordat het tijdelijke aanpassingen aan het verkeersgebied betreft kan ieder seizoen geëvalueerd worden en de lessen meegenomen worden voor de inrichting van het volgende seizoen. Dergelijke evaluatiecycli zorgen ervoor dat er via straatexperimenten gestreefd kan worden naar de optimale leefbaarheid in de stad. Elk jaar kunnen er wijzigingen toegepast worden die stadsdelen steeds een stukje beter maken.
Ook bij Areaal Advies zijn we voortdurend bezig met het beter maken van stedelijke omgevingen. Benieuwd naar de verschillende vormen van straatexperimenten en hoe deze te implementeren zijn in uw gemeente? We gaan graag in gesprek!